टिपनटापन

 काठमाडौं उपत्यकासंगैको पर्यटकीय गन्तव्यस्थलको रुपमा रहेको नाला क्षेत्रको पर्यटन प्रवद्र्धन हुन नसकेको अवस्था विद्यमान छ । यसतर्फ सम्बन्धित निकाय, बौद्धिक समूह र स्थानीयवासी लाग्नु जरुरी देखिन्छ ।

 नब्बे सालको महाभूकम्पमा नाला क्षेत्रको भू–भागमा पनि निकै क्षति भएको देखिन्छ । उक्त समयमा भत्केका, पुरिएका अमूल्य र इतिहास बोकेका कैयौं मठ मन्दिरको भग्नावशेष, पुरानो शिलापत्र, ताम्रपत्र संकलन तथा प्रकाशन गर्नु अत्यन्त जरुरी देखिन्छ ।

 नाला क्षेत्रमा प्रशस्त मात्रामा जलद्रोणीहरु पाइन्छ । तिनै जलद्रोणीले उसबेला खानेपानीको सुविधालाई सहज र सरल बनाएको प्रष्ट थाहा हुन्छ । हाल यिनै जलद्रोणीहरु यत्रतत्र छरिइरहेका छन् । त्यसको उचित व्यवस्थापन गर्ने र सो को अभिलेख राख्ने परम्परालाई प्रोत्साहन दिनुपर्छ । ती जलद्रोणीलाई नेवारी भाषामा “नाः गः” भनिन्छ । यिनै नाः गः बाट “नाला” भन्ने नामाकरण हुन गएको पनि बलियो सम्भावना छ ।

 नाला क्षेत्रमा घर तथा भवनहरु बनाउँदा भेटिएका मूर्ति, शिलापत्र तथा विभिन्न कलात्मक ढुङ्गामा तथा ईटामा कुँदिएका टुक्राटुक्रीहरु भेटिएमा सो को संकलन तथा संरक्षण गर्नु अति आवश्यक देखिन्छ । यिनै प्रमाणहरुले थुप्रै तथ्यहरु प्रकाश पार्दछ ।